“Moed is de kracht om het vertrouwde los te laten.”

– Raymond Lindquist

Het is apart dat we vaak spreken over het Grote Onbekende van de dood alsof we nog nooit een nieuwe of onbekende situatie zijn tegengekomen. Elke dag als we de deur uitlopen, weten we nooit hoe de dag zich zal ontvouwen. Het ene moment lopen we over straat om naar een afspraak te gaan, het volgende moment worden we bijna overreden door een fietser/lopen we een oude schoolvriend tegen het lijf/ raken we doorweekt van een plotselinge regenbui. De ene dag lijkt het leven normaal, de volgende dag zijn we aan huis gekluisterd vanwege een pandemie. Er zijn eindeloos veel onverwachte en onbekende veranderingen waar we dagelijks mee te maken hebben.
De meesten van ons stappen zelfs vrijwillig in het onbekende: we beginnen onze eerste relatie, krijgen ons eerste kind, nemen onze eerste baan, verhuizen naar verre landen en nemen zelfs de eerste hap van een broodje zonder te weten hoe deze ervaringen zullen zijn. Je zou kunnen zeggen dat het leven in veel opzichten net zo onkenbaar is als de dood. Wat stelt ons dan in staat om met al deze onbekendheden om te gaan?
Ik sprak een man die bezig was met zijn laatste voorbereidingen op het sterven. Jan* was in de zeventig en had kanker. Ik vroeg hem of hij een bepaald beeld had van waar hij naartoe ging na de dood. “Geen idee,” zei hij, zonder aarzeling en met een tevreden glimlach. “Maar ik ga ervan uit dat het een fijne plek zal zijn.”

Hier is een gedachte-experiment om uit te proberen:
Probeer je de laatste keer te herinneren dat je een situatie instapte met veel onbekendheden.

• Welke aspecten waren nieuw en onbekend voor je? Wat was onverwacht?
• Hoe voelde je je toen je in deze situatie stapte? Angstig? Opgewonden? Nieuwsgierig? Vol vertrouwen?
• Zelfs als je nerveus of bang was, moet iets je de kracht hebben gegeven om de sprong te wagen. Wat was dat? Hoe voelde dat?
• Als er iets misging, wie of wat gaf je dan de kracht om door te gaan?

Volgende keer dat je een sprong in het onbekende waagt, bedenk dat je jezelf aan het voorbereiden bent op het onbekende van de dood. Je verzamelt de innerlijke bronnen van moed, vertrouwen en nieuwsgierigheid. Je oefent je te ontspannen, net als Jan, in de ultieme onkenbaarheid van het leven en de dood.

Welke van de 3 C’s helpt jou om het onbekende in je dagelijkse leven te navigeren?
Moed (Courage) (“Ik ga de stap wagen”)
Vertrouwen (Confidence) (“Ik kan alles aan wat er gebeurt”) of
Nieuwsgierigheid (Curiosity) (“Ik ben benieuwd hoe het zal zijn?”)
Welke kwaliteit zal je helpen om in het onbekende te stappen als je sterft?

*niet zijn eigen naam
#lerensterven=lerenleven

Wil je je meer verdiepen in het sterven en hoe je je daarop kunt voorbereiden? Doe dan mee met de workshop “Leef! met de dood!” of de cursus “Leren sterven, leren leven”.